375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'de kamu personelini ilgilendiren çok sayıda mali hüküm bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de kamu personelinden bazılarına, görev yaptıkları kamu kurum ve kuruluşundan ayrıldıklarında ödenen tazminattır. Bu tazminata özel bir isim verilmemiş, sadece tazminat denilmiştir.
375 sayılı KHK'nin 1 inci maddesinde düzenlenen bu tazminat; emekli olan, kendisine toptan ödeme yapılan, sözleşmesi feshedilen, görevine son verilen ve görev süresini tamamlayan kamu çalışanlarına ödenmektedir.
Yine bu maddede, görevinden ayrılmadan ölen kamu personelinin kanuni mirasçılarına da bu tazminatın ödeneceği ifade edilmiştir.
Bu tazminatı hangi personeller alabilir?
375 sayılı KHK'nin 1 inci maddesinin A ve D bentlerinde, görevden ayrılan hangi personele bu tazminatın ödeneceğini belirtilmiştir. Buna göre, bu tazminattan yararlanabilecek kamu personeli şunlardır:
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre aylık alanlar.
2- 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na göre aylık alanlar.
3- 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'na göre aylık alanlar.
4- 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu'na göre aylık alanlar.
5- 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'na göre aylık alanlar.
6- 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'na göre aylık alanlar.
7- 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ekli (II) sayılı cetvelde yer alanlar.
8- Kamu kurumlarında işçi olarak görev yapanlar.
Tazminattan hangi hallerde yararlanılabilir?
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 1'inci maddesinde hangi hallerde görevden ayrılan personele tazminat ödeneceği belirtilmiştir. Buna göre, kapsamdaki personelden;
1- Emekliliğini isteyen veya emekliye sevk olunanlara (kendi istekleri ile ya da re'sen),
2- Haklarında toptan ödeme hükümleri uygulananlara (5434 sayılı Kanunun 82'nci maddesinde toptan ödeme düzenlenmiştir),
3- Emekli iken yeniden hizmete alındıktan sonra cezaen olmamak üzere görevlerine son verilenlere,
4- Kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilen veya hizmet sürelerinin bitiminde ayrılan sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlere,
5- Terhis olan yedek subaylara,
görevden ayrılma halinde bu tazminat ödenmektedir.
2015 yılında görevden ayrılanlara ödenecek tazminat tutarı ne kadardır?
375 sayılı KHK'nin 1'inci maddesinde belirtilen hallerin gerçekleşmesi halinde ödenecek tazminat tutarı 12.105 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar kadardır. Ancak, belirtilen gösterge rakamı Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Dönem Toplu Sözleşme'nin 9 uncu maddesinde yer alan; “375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 1 inci maddesinin (D) fıkrasında yer alan (12.105) gösterge rakamı (13.558) olarak uygulanır” ifadesiyle 2015 yılında 13.558 gösterge olarak uygulanmaktadır.
Bu tazminat, görevden ayrılanların tamamına aynı tutarda ödenmektedir. Yani, görevden ayrılan personelin unvanı, sınıfı, derecesi veya hizmet süresi gibi hususlardan etkilenmemektedir.
Bu nedenle görevden ayrılanlara ödenecek tazminat, 13.558 gösterge rakamının (2015 yılında uygulanan gösterge) geçerli memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak brüt tutardan sadece Damga Vergisi (% 0,759) kesintisi yapılmak suretiyle belirlenmektedir. Görüleceği üzere, bu ödeme toplu sözleşme veya maaş katsayısındaki artışlarla artmaktadır. Dolayısıyla Temmuz ayında maaş katsayısındaki artış nedeniyle tazminat tutarı artacaktır.
Tazminat tutarını hesaplayacak olursak;
Brüt tazminat tutarı: 13.558 x Aylık Katsayısı (0,079308) = 1.075,26 TL.
Net tutar: Brüt tutar –Damga Vergisi (1.075,26 TL – 8,16 TL) = 1.067,10 TL.