2017 yılının ocak ayında çalışma hayatını ilgilendiren devrim gibi bir düzenleme yürürlüğe girecek.
İş dünyasının ‘icracı hükümet ve fırsat kabinesi’ diye tanımladığı 65’inci hükümetin önceliklerinden biri de çalışma hayatına dair reformlar. Bu kapsamda; 64’üncü hükümet döneminde tamamlanan iş mahkemeleri kanun taslağı önümüzdeki günlerde Meclis'e sunulacak. Bu yeni taslakla, yargıda iş yükünün azaltılması amaçlanıyor.
Sisteme göre çalışan ve işveren arasındaki kıdem tazminatı ve haksız fesih gibi uyuşmazlıklar, iş mahkemelerinden önce arabulucu yöntemiyle çözülecek. Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanı Hakan Öztatar’ın anlattıklarına göre, bu kapsamdaki 400 bin davanın arabuluculuk sayesinde günler içinde çözüme kavuşturulması sağlanacak.
SİSTEM 2017’DE DEVREDE
Hafta başında, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve İstanbul Tahkim Merkezi’nin (ISTAC) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı’nın ev sahipliğinde gerçekleşen buluşmamızın katılımcılarından biri de ISTAC Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Öztatar’dı. Öztatar, aynı zamanda Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı görevini yürütüyor.
Rifat Hisarcıklıoğlu ve Ziya Akıncı’nın İstanbul Tahkim Merkezi’yle ilgili paylaştığı bilgilerin ardından konu bir diğer alternatif yargı yöntemi olan arabuluculuk sistemine geldi. Adalet Bakanlığı olarak arabuluculuk ve tahkim mekanizmasına tam destek verdiklerini anlatan Hakan Öztatar, uyuşmazlıkların mahkemelerden önce arabulucuya götürülmesini öngören düzenlemenin 2017'den itibaren hayata geçirileceği bilgisini paylaştı.
Arabuluculuk konusunun hükümetin 6 aylık eylem planında bulunduğunu anlatan Öztatar, "İşe iade davaları dahil bireysel tüm uyuşmazlıklar öncelikle arabuluculuk sistemine girecek. Bu konudaki taslak metin görüşe gönderildi, görüşten geldi" ifadelerini kullandı.
400 BİN İŞ DOSYASI
Öztatar, şöyle devam etti: "Yasanın 21 Haziran 2016 tarihinde çıkıp, 2017’nin ocak ayında yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Bu sayede 400 bine yakın iş dosyası önce arabuluculuk yöntemiyle çözülecek. Çözülemezse mahkemelere intikal ettirilecek." Arabuluculuk yöntemi, bu adıyla adalete hızlı erişimin bir başka adı. Şu anda çözmüş olduğumuz 3 bine yakın uyuşmazlığın yüzde 87’si bir günde çözülmüş durumda.
Biz bu aşamada Adalet Bakanlığı olarak diyoruz ki dava en son çare. İnsanlar sorunlarını arabuluculuk ya da tahkim gibi alternatif yolarla çözmeli, en son çare olarak mahkemelere başvurmalı.
BAŞVURU NASIL OLACAK?
İş uyuşmazlığı sorunu yaşayan çalışan ya da işveren, işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu tarafından görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne başvuracak. Uzlaşmazlık yaşayan taraflar, komisyonlarda hazır bulunan listelerden bir arabulucu üzerinde anlaşacak.
ARABULUCUYA GİTMEDEN AÇILAN DAVAYA RED
İşçi alacağı ve işe iade talebiyle açılacak davalarda, taraflar önce arabulucuya gitmek zorunda. Arabulucuya başvurmadan açılan davalar usulden reddedilecek. İş mahkemesinin dosya yükünü hafifletecek çalışma, işçi ve işverenin kısa sürede sonuca ulaşmasını sağlayacak.
3 HAFTADA SONUÇLANACAK
Tarafların herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşamamaları halinde, arabuluculuk bürosu kendiliğinden bir arabulucu görevlendirecek. Arabulucu, başvuruyu üç hafta içinde sonuçlandıracak. Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf, sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecek.
293 MAHKEMEDE 356 İŞ HAKİMİ VAR
2015 sonu itibarıyla ilk derece mahkemelerindeki 3.4 milyon hukuk uyuşmazlığının yaklaşık yüzde 18’i; Yargıtay’daki 750 bin civarındaki uyuşmazlığın ise yaklaşık yüzde 30’u iş hukukundan kaynaklanıyor. 293 iş mahkemesinde 356 iş hâkimi görev yapıyor. 767 asliye hukuk mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla iş uyuşmazlıklarına bakıyor.
7 BİN KİŞİ BAŞVURDU
Öztatar, şöyle devam etti: "Haziranda yapacağımız sınava 7 bin kişi başvurdu. Şu ana kadar Türkiye’de 6 bin arabulucu vardı. Yaklaşık 13 bin kişi Türkiye’de arabuluculuk yapacak. Bu yoğun ilgi de şunu gösteriyor; hukukçular arasında arabuluculuk bir meslek olarak görülmeye başlanmış durumda."