İş hayatında fazla bilinmese de, işçilerin yıllık izne çıkarken avans alma ve yol izni kullanma hakkı var.
İlkbaharın gelmesiyle birlikte işyerlerinde bu yazın izin planları da yapılmaya başlandı. Ancak yıllık izin hakkının kullanılması noktasında işçilerin dikkat etmesi gereken bazı önemli hususlar var. Diğer yandan iş hayatında çok bilinmese de işçilerin yıllık izne çıkarken avans alma ve yol izni kullanma hakkı da bulunuyor.
EN AZ 1 YILA 14 GÜN
İşçiler yıllık izin haklarını bir yıllık çalışmanın sonunda elde ederler. Örneğin 1 Ocak 2017'de işe giren bir işçi yıllık izin hakkını 1 Ocak 2018'de elde eder. İşveren eğer isterse 1 yılını doldurmamış işçiye peşin olarak yıllık iznini kullandırarak yıllık izin hakkı elde edilince kullanılan yıllık izinleri elde edilen haktan düşebilir.
Yıllık izin hakkı işçinin kıdemine göre değişir. Aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışan işçi 14 gün yıllık izin hakkı elde eder. Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre, bir yıllık sürenin hesaplanmasında deneme süresi de dahil edilir.
1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) kıdemi olan işçi her yıl 14 gün yıllık izin hakkına sahiptir. 5 yıldan fazla 15 yıldan az kıdemi olan işçiler 20 gün, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçiler 26 gün yıllık izin hakkına sahiptir. Yer altında çalışan işçiler için bu süreler 4 gün artırılarak uygulanır.
BELGELERLE İSPATLAMALI
Yıllık izin alan işçi, seyahatini belgeleriyle ispatlarsa işverenden 4 güne kadar ücretsiz yol izni talep edebilir. Örneğin İstanbul'da çalışan bir işçi yıllık iznini memleketi Kars'ta geçirecekse ve biletlerini de işverene sunarsa toplamda 4 gün ücretsiz olarak yol izni kullanabilir.
İşveren belgeleriyle bu izni talep eden işçisine ücretsiz olarak yol izni vermek zorundadır.
ÇALIŞAN AVANS ALMAK İSTEYEBİLİR
Yıllık izinle ilgili çok bilinmeyen bir uygulama da yıllık izne çıkarken avans ödemesi zorunluluğudur. Yani 14 gün yıllık izne çıkacak işçiye 14 günlük ücreti, yıllık izne çıkmadan önce peşin olarak ödenmelidir.
Ayrıca eğer işçi ayın 15'inde maaş ödemesi yapılan bir işyerinde çalışıyorsa ve yıllık ücretli izin hakkını da ayın 25'inde kullanacaksa, o ayki ücretinin 10 günlük kısmı da işçiye avans olarak ödenmek zorundadır.
İŞVERENLER CUMARTESİYİ DÜŞEBİLİR
Cumartesi günü çalışılsa da, çalışılmasa da, yıllık izinden düşülür. Dolayısıyla bir haftalık izin alan işçi her halükarda 6 günlük yıllık izin kullanmış olur. Ancak işveren isterse cumartesi çalışılmayan işyerinde bir hafta izin alan işçinin yıllık izninden 5 gün düşebilir.
KULLANILMAYAN İZİN YANMAZ
İşçilerin yıllık izinlerini hak ettikleri süre içerisinde kullanmaları esastır. Ancak kullanılmayan yıllık izin günlerinin o yıl sonu içerisinde yanması gibi bir durum söz konusu değildir. İşçiler o yıl içerisinde kullanamadıkları yıllık izinlerini ilerleyen yıllarda kullanabilirler.