Malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının en az 1800 gün priminin olması gerekiyor. SGK ancak bu koşulla kişiyi rapor almaya sevk edebilir. Günü yetmeyenler, borçlanma imkanı varsa 5 yıl primi doldurabilir.
BORÇLANMA MÜMKÜN
1) Soru: Kalp, şeker ve tansiyon hastasıyım. Malulen emeklilikte bu 3 hastalığımın değerlendirilmesi gerektiğini öğrendim. Ancak SGK beni rapor almaya sevk etmiyor. Dava mı açılması gerekiyor? (Kadir Sarıcı)
Cevap: Sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının en az 1800 gün primi olması gerekmektedir. 5 yıl primi olmayan bir kişinin malul sayılması ve malullük aylığı alması mümkün değildir. Sizin durumunuzda da SGK sizi 1800 gün priminiz olmadığı için sevk etmemiştir. Öncelikle borçlanmaya konu günleriniz olup olmadığını kontrol edin. 1800 gün priminiz olunca SGK’dan sevk alarak malul raporu alabilirsiniz. Borçlanmaya konu gününüz varsa ancak bunu rapor almadan önce borçlanmazsanız raporla ilgili giderlere sizin katlanmanız gerekir. Önce borçlanır, sonra rapor alırsanız raporla ilgili giderler SGK tarafından karşılanır.
SİGORTALI KREDİ GERİ ÖDENİR
2) Soru: Emekli birinin çektiği kredinin taksitleri bittikten 5 ay sonra vefat etmesi halinde kredi tekrar ailesine geri ödeniyor mu? Böyle bir geri ödeme varsa, başvuru ne nereye yapılır? (Çiğdem Çelik)
Cevap: Banka kredisi sigortalı olarak çekilmiş ve borçlu taksitler bitmeden vefat etmişse bu durumda kredi borcunun tamamı sigorta tarafından ödenir ve o zamana kadar ödenmiş tutarlar kişinin geride kalan hak sahiplerine ödenir. Ancak bu durum, kredinin sigortalı kullanılması durumunda geçerlidir. Yani emeklilerin çektiği bütün krediler için böyle bir durum söz konusu değildir.
BEŞ YILDA ALABİLİRSİNİZ
3) Soru: Eşim 3 yıl önce vefat etti. SGK’dan cenaze ödeneği almamıştık. Şimdi başvurursak ödeneği alabileceğimizi öğrendim. Doğru mu? (Kezban Korucu)
Cevap: Cenaze ödeneğinin ölüm tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde alınması gerekir. Ölüm sonrası geride kalanlara cenaze yardımı ödenmesi için ölen kişi adına en az 360 gün yani bir yıl uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmesi gerekir. 360 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiş ise ölen kişi ölüm tarihinde çalışmıyor olsa bile SGK’dan cenaze ödeneği alınması mümkün oluyor.
PART-TİME ÇALIŞMAK MÜMKÜN
4) Soru: Geçtiğimiz yıl eylülde doğum yapmıştım. 6 ay ücretsiz izin aldım ancak eşimin işleri iyi gitmedi. Ücretsiz iznimi kesip yeniden çalışmaya dönebilir miyim? (Ayşegül Sert)
Cevap: İstediğiniz zaman kesip, işverene geri döneceğinizi bildirebilirsiniz. Bunun yanında ücretsiz izninizin tamamını kullanmadan keserek çocuk ilkokul çağına gelinceye kadar part-time çalışma hakkınızın da işverenden talep edebilirsiniz.
15 YILLA İSTİFA HAKKINDA '8 EYLÜL 1999' KRİTİK
5) Soru: 15 yıl, 3600 günüm doldu. SGK’ya yazı almak için gittim, 15 yıl, 3600 günle emekli olamazsınız dediler. İstifa edip kıdem tazminatımı alamaz mıyım? (Sencer Soykan)
Cevap: 15 yıl, 3600 günle emeklilikte şartları tamamlayarak, istifa edip kıdem tazminatına hak kazanmak için 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmak gerekir. Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olmuş kişilerin emeklilik için yaş dışındaki diğer şartları tamamlama koşulu, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılıktır. Siz 25 yıl sigortalılık ve 4500 günle istifa edip kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.