İşçiler bazen ücretlerinin ödenmemesi sorunuyla karşı karşıya kalabiliyorlar. Peki ücreti ödenmeyen bir işçi hakkını nasıl aramalı ve neler yapmalı?
Çalışma hayatının en önemli unsuru hiç şüphesiz ücret. Tüm işçiler ücret alıp evlerinin geçimini sağlamak için çalışıyorlar. Ancak bazen her şey planlandığı şekilde gerçekleşmeyebiliyor. İşveren içine düştüğü ekonomik çıkmaz nedeniyle veya işçiye vereceği ücret kafasında ikinci planda kaldığı için ücreti geç ödeyebiliyor veya hiç ödemiyor.
Halbuki Peygamberimiz bir hadisinde işçinin ücretinin alın teri kurumadan ödenmesi gerektiğini bizlere söylüyor.
Peki bir işçi ücretini işvereninden alamıyorsa ne yapması gerekiyor, hakları neler?
İşçi Sözleşmeyi Feshedip Tazminat Alabilir
İşveren tarafından ücreti hiç ödenmeyen veya eksik ödenen işçi, iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına da sahip. Normalde işinden istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Ancak işçi, sözleşmesini ücreti ödenmediği için feshederse aynı zamanda kıdem tazminatını da alabiliyor.
İşçi bu durumda işveren yanında çalıştığı süreye göre her yıl için bir aylık ücretini kıdem tazminatı olarak talep edebiliyor. Ancak bu durumda ihbar tazminatı alınması mümkün değil. Bununla birlikte gününde ödenmeyen ücret için işverene mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanıyor.
İşçi işini yapmaktan kaçınabilir
İş Kanunu’na göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerekli. Ama bu süre anlaşılması halinde bir haftaya kadar indirilebilir.
Şayet işveren ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir sebep olmadan ödemezse, işçi iş görmekten kaçınabilir. Yani işverenin ücreti süresinde ödememesi sadece işverenin ağır hastalığı, doğal afet vs. gibi zorlayıcı sebeplerin olması halinde mümkün.
Ücreti süresinde ödenmeyen işçinin işini yapmaması yasal hakkı. Ayrıca işi bırakma durumu grev olarak sayılmıyor ve herhangi bir yasal prosedür de gerektirmiyor. Sadece işçinin ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçındığını yazılı olarak işverene bildirmesi yeterli.
Ücreti ödenmediği için iş görmekten kaçınan işçi bu sebeple işten çıkarılamaz ve yerine yeni işçi de alınamaz. Öyle ki bu şekilde işi bırakan işçinin yaptığı işler başka bir işçiye de yaptırılamıyor.
İşçi Nereye Başvurmalı?
Ücreti ödenmeyen işçi iş görmekten kaçınsa veya işten tamamen ayrılsa bile işveren ücreti ödemiyor olabilir. Bu durumda işçi ödenmeyen ücretleri nasıl alacak?
Öncelikle işçi böyle bir durum karşısında Çalışma Bakanlığı’nın ALO 170 hattını arayarak şikâyette bulunabilir. Bununla birlikte her ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine başvuru yapabilirler. Bu durumda işverene ödenmeyen veya eksik ödenen ücretten dolayı her ay için ayrı ayrı 153 TL para cezası kesiliyor.
Bununla birlikte eğer işveren işçisi için ücret hesap pusulası düzenlememişse 554 TL para cezası ödemek zorunda.
Yaptığınız şikayet başvurularına karşın işveren ücretinizi ödemezse tek bir yol kalmakta, o da dava açmak. Dava açarak çalıştığınız sürelere ilişkin ücretlerinizi faiziyle alabilmeniz mümkün.